Phương án thực hiện hộ chiếu vaccine COVID-19 như thế nào?

Nếu triển khai "hộ chiếu vaccine", không quản lý chặt có thể làm lây nhiễm dịch ra cộng đồng, nguy cơ không kiểm soát được, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Đặng Quang Tấn nói.

Bên lề cuộc họp trực tuyến với các địa phương về tăng cường công tác phòng chống dịch COVID-19 và tiêm chủng vaccine COVID-19 với ngành y tế của 63 tỉnh, thành phố do Bộ Y tế tổ chức ngày 16/4, TS Đặng Quang Tấn - Cục trưởng Y tế dự phòng (Bộ Y tế) - trao đổi với phóng viên về triển khai "hộ chiếu vaccine".- "Hộ chiếu vaccine" có thể hiểu là gì và các quốc gia đã áp dụng ra sao, thưa ông?

TS Đặng Quang Tấn: Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Y tế với vai trò là cơ quan chuyên môn đang làm việc với các bộ, ngành liên quan để đưa ra phương án triển khai "hộ chiếu vaccine" tại Việt Nam.

"Hộ chiếu vaccine" thực chất là giấy chứng nhận cho một người đã tiêm đủ số mũi vaccine theo khuyến cáo chuyên môn của nhà sản xuất hoặc theo cơ quan quản lý nhà nước, thông thường là đủ 2 mũi.

Tuy nhiên hiện nay Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chưa có khuyến cáo áp dụng "hộ chiếu vaccine". Trên thế giới tới thời điểm này mới có Singapore đang thí điểm trên phạm vi rất hẹp, có thể họ vừa tham khảo, vừa thăm dò, việc này chúng tôi chưa có thông tin. Có một số quốc gia đã đưa ra vấn đề này nhưng chưa áp dụng.

TS Đặng Quang Tấn - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế.

- Triển khai "hộ chiếu vaccine" này cần lưu ý gì, thưa ông?

Tiêm vaccine chỉ có tác dụng làm giảm, hạn chế tỉ lệ trầm trọng của bệnh khi người đó mắc COVID-19. Liên quan đến việc người được tiêm di chuyển ra sao thì WHO chưa có khuyến cáo.

Khi áp dụng "hộ chiếu vaccine", các quốc gia cần có thông tin đầy đủ, phải xem xét để áp dụng hiệu quả, an toàn. Hiện mỗi quốc gia sử dụng các loại vaccine phòng COVID-19 khác nhau như AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Sputnik V… với hiệu quả bảo vệ khác nhau, có loại cao, loại thấp. Vấn đề đặt ra là "hộ chiếu vaccine" của các quốc gia chấp nhận vaccine nào?

Ngoài ra, việc áp dụng hộ chiếu vaccine tùy theo miễn dịch cộng đồng. Các quốc gia có tỉ lệ mắc COVID-19 cao hoặc tiêm phòng diện rộng đương nhiên sẽ có miễn dịch cộng đồng cao. Trong khi đó Việt Nam là quốc gia "sạch" (đến hiện tại) do kiểm soát tốt dịch và hiện tỉ lệ tiêm vaccine của Việt Nam chưa đạt theo số lượng yêu cầu. Vì vậy, miễn dịch cộng đồng của người dân Việt Nam thời điểm hiện tại có thể nói là rất thấp, nếu không muốn nói là gần như chưa có.

Nếu triển khai "hộ chiếu vaccine" với những người nhập cảnh vào Việt Nam mà chúng ta không quản lý chặt có thể làm lây nhiễm dịch ra cộng đồng, nguy cơ không kiểm soát được.

- Vậy Việt Nam đang có phương án triển khai "hộ chiếu" đặc biệt này ra sao?

Đến nay, Bộ Y tế cùng nhiều cơ quan đang trao đổi, xây dựng phương án, xem xét triển khai áp dụng với quốc gia nào, áp dụng đa phương, song phương hay đồng thuận giữa các nước, áp dụng với vaccine nào và cách ly ra sao.

Đã có những thống nhất được đưa ra, như những người được tiêm vaccine đủ theo khuyến cáo nhà sản xuất, nhà chuyên môn có thể được giảm thời gian cách ly. Tuy nhiên, đây mới chỉ là đề xuất của cơ quan tham mưu, tiếp tục cập nhật thông tin, vẫn phải chờ quyết định của lãnh đạo Bộ Y tế hay Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19.

Sau hơn 1 tháng triển khai, Việt Nam đã tiêm chủng vaccine COVID-19 cho hơn 73.000 người

- Một số địa phương như Quảng Nam, Phú Quốc đề xuất cho thí điểm áp dụng "hộ chiếu vaccine" với khách lưu trú ngắn ngày, chỉ chơi golf, nghỉ dưỡng không di chuyển, ông nhận định ra sao?

Đây có thể cũng là mô hình cần thử nghiệm nhưng cần phải quản lý nghiêm ngặt người đến, đòi hỏi chính quyền địa phương, công an, cơ quan chủ quản phải quản lý rất chặt, không được để khách đi ra ngoài.

Vừa qua có rất nhiều trường hợp nhập cảnh khi vào khu cách ly, xét nghiệm lần 1 âm tính nhưng vài ngày sau lại dương tính. Bởi vậy, nếu không quản lý chặt, những người này ra cộng đồng thì nguy cơ lây lan dịch ra ngoài là hiện hữu.

Hiện cơ quan chức năng đang nghiên cứu các quốc gia trên thế giới áp dụng như thế nào để đưa ra một số mô hình, thử nghiệm tại các khu vực nhỏ như sân golf hoặc khu du lịch nhỏ. Liên quan đến mảng Du lịch, Ban chỉ đạo Quốc gia đã giao cho Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch nghiên cứu, đưa ra phương án đề xuất để phối hợp với các cơ quan chuyên môn của bộ ngành khác.

Việc triển khai "hộ chiếu vaccine" phải tham khảo nhiều, có thể không đợi hướng dẫn chính thức của WHO.

Đến nay, sau hơn 1 tháng triển khai, Việt Nam đã tiêm chủng vaccine COVID-19 cho hơn 73.000 người (với khoảng 65.000 người tiêm theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng). Một số địa phương bắt đầu tiêm chủng đợt 2 vaccine do COVAX tài trợ (Việt Nam nhận hôm 1/4). Bộ Y tế yêu cầu 63 tỉnh/thành phải hoàn thành tiêm vaccine trước 5/5.

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 mới đây, Bộ Y tế đưa ra 3 phương án thực hiện hộ chiếu vaccine. Trong đó, nhóm đối tượng thứ nhất là người Việt Nam bị mắc kẹt ở nước ngoài. Nhóm đối tượng thứ hai là những người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam đầu tư, kinh doanh. Nhóm đối tượng thứ ba là khách du lịch quốc tế.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thu Nguyên (ghi)